EINDEJAARSCOLLAGE

onze wensen voor iedereen komen uit
op een natuurlijk leven
in harmonie met elkaar en met onszelf
in liefde, wijsheid en schoonheid

namens stichting
K-ETEN
ook in 2011

VOEDSEL ALS CULTURELE KRACHT

In de ODE van nu: (11-2010) wordt het werk van Carolyn Steel, als auteur van 'Hungry City, how food shapes our lives', belicht.

Zij spreekt de taal die nodig is om bewustzijn te vergroten over onze beleving van voedsel en hoe onze omgang met voedsel ons leven vormgeeft. In plaats van een korte samenvatting, hier een selectie van de gedachten die ieder op zich de moeite waard zijn
om even bij stil te staan:

• Voedsel is altijd in het nieuws; het raakt politieke, sociale, emotionele, psychologische, ecologische en economische kwesties.
• De nieuwe voedselbeweging is een daad van volksverzet tegen een systeem dat nauwelijks minder schadelijk is voor lijf en leden dan een militair conflict.
• Voedsel is het middel waarmee wij vorm geven aan onze planeet en aan onszelf.
• Erkenning van de ware kracht van voedsel –i.p.v. reduceren tot goedkope brandstof- betekent het omarmen van een culturele kracht.
• We moeten weer begrijpen hoe diep voedsel ingrijpt in elk aspect van ons leven.
• We moeten zelf weer de baas worden over ons voedsel en het collectief constructief gaan inzetten als middel om vorm te geven aan een betere wereld.
• Voedsel is drager van een veelvoud aan betekenissen, zo rijk geschakeerd als het leven zelf. Denk aan vriendschap, identiteit, gemeenschappelijkheid, begeerte, genot, offergave, sensualiteit, straf, beloning, gezondheid, welzijn, dikmaker,..
• We hebben behoefte aan een nieuw leef- en woonmodel. We moeten stad en land verzoenen, mens en natuur, welvaart en duurzaamheid. Dit is allemaal aan te pakken d.m.v. voedsel.
• Samen kunnen we voedsel inzetten om de wereld te interpreteren en om haar beter vorm te geven. Deze benadering noemt Carolyn ‘Sitopia’. Hierin staat voedsel staat op de eerste plaats (> lokaal) en heeft men andere eetgewoonten.
• Ons gebrek aan respect voor voedsel creert grote problemen en vraagt om de herwaarding van de werkelijke / oorspronkelijke waarde. Het hoort niet thuis in de periferie van ons leven, maar in het hart daarvan.
• Goedkoop eten is een paradox die bestaat bij de gratie van het buiten beschouwing laten/niet doorberekenen van al de werkelijke kosten.
• In het huidige voedseldebat wordt de wezenlijke vraag ‘wat is een goed leven’ zelden gesteld.
  
  In Nederland lijkt de gemeente Groningen het voortouw te willen nemen. Hier wordt met Carolyn gewerkt aan een regionale visie op voedsel; d.m.v. een 'sitopische strategie'. En met de universiteit van Wageningen (Rurale sociologie en Business school) werkt zij aan de 'Sitopiamatrix'.

GROENE URGENTIE

Stichting K-ETEN is genomineerd voor de hoofdprijs in de competitie

Groene Urgentie..

De competitie vraagt om projecten die groen onderwijs kunnen verbinden met het bedrijfsleven.

Wij hebben het projectplan People-Planet-Profit-Pupils ingediend, gemaakt met onze partners LIFE College (V)MBO in Schiedam en de organisatie Workflix.

Samen ontwikkelen wij 'levend' onderwijs, aansluitend bij de belevingswereld van jongeren en gericht op een verduurzaming van hun bewustzijn en ook van het curriculum van de school.

Het is een meer-fasen plan, beginnend met het verduurzamen van de populaire kookworkshops die pas van start zijn gegaan in de onderbouw. Hierop volgt op 09 december een duurzaam kerstbuffet, gecombineerd met een culinaire info markt met en door bedrijven.

Dan is 2010 voorbij en is het de bedoeling dat wij de activiteiten gaan doortrekken naar de bovenbouw en het MBO. Het streven is sectoren met elkaar te verbinden door middel van duurzaamheid thema's. We gaan er voor zorgen dat duurzaam onderwijs niet alleen aan de Hogescholen wordt gegeven!

Maar nu eerst zien dat wij de hoofdprijs gaan verdienen..:-)

Donderdag 25 november zullen wij i.s.w.m. leerlingen van LIFE College onze presentatie geven t.o.s. van de AOC Raad en alle genodigden.

De Prijs van ons Voedsel

Het 7-delige debat over voedsel dat onder de naam “De prijs van ons voedsel” wordt gehouden in de Rode Hoed Amsterdam, vond gisteren plaats onder de noemer ‘Gezond eten: voorlichten of sturen’?
Duidelijk werd neergezet hoezeer gezondheid en voedsel verwikkeld zijn in een belangenstrijd die speelt op macro niveau. Aangetoond werd ook dat de rol van de Nederlandse overheid die twee petten moet dragen (burgers <> bedrijfsleven) en die gekenmerkt wordt door een korte termijn politiek, de duurzame gezondheidsontwikkeling niet bevordert. En zichtbaar werd ook hoe complex het spanningsveld tussen de individuele consument en de massaproductie en -consumptie in elkaar steekt. Waarbij gezegd moet worden dat waar in het bedrijfsleven mét lange termijnvisie wordt gewerkt, geinvesteerd wordt in duurzaamheid en gezondheid, gewoon uit welbegrepen eigenbelang.

JOGG (de Nederlandse vertaling van het Franse ‘Epode’) werd beschreven als één van de meest zinnige initiatieven om consumentengedrag te beïnvloeden. Omdat dit een samenwerkingsverband is rondom jongeren waardoor hun leefomgeving wordt herzien en waarbij volwassenen actief betrokken zijn. Een structurele aanpak, gericht op de lange termijn en gebaseerd op ‘It takes a village to raise a child’. Het obesitas probleem wordt bij de wortel aangepakt en de resultaten worden inmiddels zichtbaar en meetbaar (na ruim 10 jaar..)

Wat slechts summier werd aangekaart, is de psychologische kant van het macro economische verhaal. Consumenten worden beschouwd (en beschouwen zichzelf!) als een machteloze massa, onderworpen aan en afhankelijk van slechts een paar centrale inkopers (internationaal!). Alsof regeringen niet zijn opgebouwd uit individuele persoonlijkheden en niet bedoeld zijn om de belangen van de betalende burgers te dienen (?!)

De enige remedie tegen deze omgekeerde wereldvisie die systematisch in stand wordt gehouden, is de jeugd beschermen tegen de indoctrinatie door de marketingstrategen die het ‘kids are BIG business’ gegeven grenzeloos uitmelken. De weerbaarheid en zelfredzaamheid van jongeren vergroten en hun een natuurlijk, smakelijk, zintuiglijk, duurzaam, sociaal en ervaringsgericht referentiekader meegeven is geen overbodige luxe. Het is hun recht en de toegang tot een menswaardig bestaan.

Schoolgebouw

'MENSELIJK WELZIJN IS DUURZAAMHEID'

Er verschijnen veel teksten via blogs die in ons straatje passen. Voeding is nu eenmaal onlosmakelijk verbonden met onderwerpen als jeugd, economie, welzijn, duurzaamheid, etc..

Onderstaand een citaat uit de weblog van Paul de Blot (verbonden aan Nyenrode Business Universiteit). De boodschap is relevant omdat het illustratief is voor één van de redenen (slechts 1) om over te gaan op de bereiding van verse en duurzame voeding op school. Dit is namelijk de plek is waar leerlingen dag in dag uit, jaren van hun leven doorbrengen. Waardoor het schoolgebouw eigenlijk een 2e huis is. Door dit gebouw een keuken en daarmee een hart te geven, van waaruit verbinding wordt gemaakt met de mensen die daar verblijven, voeg je essentiele waarden toe aan de dagelijkse gang van zaken. Denk aan warmte, zorgzaamheid en geborgenheid. Factoren die ons welzijn bepalen en die zich vertalen in de ontwikkeling van persoonlijkheden.

"Niet alleen uit studies maar ook uit de praktijk blijkt hoe belangrijk investering in de jeugd is, ook economisch gezien. Dit kunnen we in ons eigen leven constateren als we terugdenken aan onze eigen jeugd. Wie hebben daar het meeste aan bijgedragen en waarom? Wie waren de mensen met wie we ons het sterkste verbonden voelden?

Kinderen die in hun jeugd tekort komen blijken uiteindelijk meer te kosten en minder aan het maatschappelijk welzijn te kunnen bijdragen. Geld kan nooit uit zichzelf geld maken, maar het zijn altijd mensen die geld maken. Hetzelfde geld voor het investeren in mensen. De investering in mensen is duurzaam, ook vanuit economisch standpunt. Menselijk welzijn is duurzaamheid .

Bron:
Emailnieuwsbrief http://clicks.aweber.com/y/ct/?l=KWLGw&m=1edTiePsQYyRlf&b=9QYnVYdQLNfuq609W1wFeQ 15 nov 2010

The Bioneers Conference 2010

REVOLUTION FROM THE HEART OF NATURE

De eerste Europese Bioneers conferentie vond plaats in Findhorn Schotland en beoogde het verbinden van mensen met baanbrekende ideeën en oplossingen voor de problemen van de mensheid en de planeet. Het voorfront van progressieve verandering wordt geleid door sociale en wetenschappelijke innovatoren. Zij zien en belichamen krachtige kansen en strategieën voor levensbevestigende transformatie. De bijeenkomst vierde het wonder en het geniale van de natuur en menselijke creativiteit.


Het was een bijzondere gelegenheid om in contact te zijn met de koplopers op het gebied van de mondiale duurzaamheid beweging. Wat The Bioneers uniek maakt in de paradigmashift die de aardse bevolking nodig heeft, is dat hun werk laat zien wat er gebeurd wanneer fictieve grenzen worden opgeheven en de relaties tussen mens en aarde, psychische en fysieke realiteit, individu en gemeenschap, ratio en hart, micro en macro in al hun systemische eenheid worden belicht.

Inspirerende highlights zijn:
* Er gebeurt overal op de wereld erg veel in de goede richting. Allerlei initiatieven zijn op meerdere niveaus en in verschillende domeinen bezig een netwerk te vormen.

* De relatie tussen schaalvergroting en decentralisatie / diversiteit in energiebeheer, economie en arbeid krijgt en verdiend volop de aandacht.

* Het belang van de psychologische, spirituele en levensbeschouwelijke kant van het mens zijn in duurzame ontwikkeling, wordt nadrukkelijk beschouwd in het licht van de natuurlijke en universele wetmatigheden. Ieders innerlijke wereld en het collectief onbewuste zijn onlosmakelijk verbonden met de fysieke werkelijkheid.

* De natuur wordt gerespecteerd en benut als leermeester en moeder aarde wordt geëerd in al haar wonderen en hoedanigheden. (permacultuur, biomimicry, vision quest,..)

* De menselijke vermogens zoals creativiteit, bewustzijn en wil of intentie worden gewaardeerd als potentiële krachtbronnen, die ieder op zich ontstaan vanuit een persoonlijk verhaal en die wonderen tot stand kunnen brengen.

Al deze mensen tezamen creëren een flow, die hoopvol is, energie geeft en die creativiteit oproept, waardoor de weg tussen visie en praktijk zich baant.
Bezoek de website voor een scala aan voorbeelden en meer informatie.
http://www.bioneers.org/

Duurzame Mentaliteit

NME heeft het boekje Young Mentality gepubliceerd, dat inzicht geeft in de houding van jongeren t.a.v. duurzaamheid. Het is gebaseerd op een model dat is ontwikkeld in 2006, wat kan verklaren waarom er geen aandacht is besteed aan voeding en gezondheid, als essentiele aspecten van een natuurlijk bewustzijn. Sinds vorig jaar geeft NME op de website wel uiting aan de natuurlijke relatie tussen Natuur- en Milieu educatie en de kennis van (tenminste de herkomst van) voedsel. En gezien de impact van voedselproductie en -consumptie op het milieu is dat niet meer dan logisch.

Door de verschillen in mentaliteit onder jongeren worden zij verdeeld in groepen, om zo betere communicatie en aansluiting op hun waardepatronen mogelijk te maken. En er wordt uitgelicht, dat wat zij met elkaar gemeen hebben is dat het vergroten van hun betrokkenheid bij natuur en landschap een heel ander verhaal is. Betrokkenheid ontstaat wanneer je ergens om geeft en er waardering voor hebt. Hiervoor zouden jongeren eerst moeten leren genieten van de natuur en het landschap, op hun eigen manier(!). Dan willen zij er als vanzelf graag voor zorgen.

Een andere highlight in de tekst gaat over het boek ‘Grenzeloze Generatie’ . Dit is gebaseerd op een 25 jarig onderzoek naar waarden en opinies onder jongeren en de analyse stelt dat het duurzaamheidbewustzijn afneemt, vergeleken met 10 jaar geleden. Hier kunnen een aantal redenen voor bedacht worden, zoals de veel voorkomende gedachte dat het geen zin heeft duurzaam te handelen wanneer niet iedereen dat doet. En dat jongeren steeds meer worden overspoeld door informatie en keuzemogelijkheden.

Zetten we op een rijtje: 1: Duurzaamheid en voeding staan niet los van elkaar. 2: De mate van betrokkenheid is een belangrijke psychologische factor voor zorgzaamheid. 3: Duurzaam bewustzijn en duurzaam handelen zijn geen vanzelfsprekendheid geworden onder jongeren.

Deze gegevens staven de redenering achter de visie van K-ETEN dat het van belang is om duurzaamheid te zien als een psychologisch verhaal. En dit geldt ook voor eten. Door vers en duurzaam eten aan te bieden vanaf jonge leeftijd, kunnen kinderen vertrouwd raken met de herkomst en bereiding en het samen delen van maaltijden. En volwassenen kunnen het goede voorbeeld geven, door tijd en ruimte te maken voor het genieten van de schoonheid en heerlijkheid van natuurlijke voeding.

Natuur- en milieu educatie is te verenigen met voedsel- en gezondheidseducatie en kan ervaringsgewijs worden geintegreerd in het onderwijs. Wij noemen dit Ecowijsheid, gebaseerd op Ecological Literacy.
www.ecoliteracy.org

Voedselmisbruik

Onze website bevat Prezi presentaties die op een dynamische manier een veelheid aan informatie kunnen omvatten. In de prezi GLOBALE CONTEXT verzamelen wij relevante informatie t.a.v. voedsel en duurzaamheid. Hier vind je links naar websites, een boekenlijst, een selctie pdf's, copien van artikelen, filmtitels, Url's van Youtube filmpjes en documentaires op het internet. De volgende link over de documentaire Taste the Waste wordt daar nu aan toegevoegd.
http://www.tastethewaste.nl/index.php/de-documentaire

Een pijnlijke gewaarwording helaas. De film toont hoe en vooral waarom een ongelofelijke hoeveelheid waardevolle producten die bedoeld zijn voor het voeden van mensen en die zijn voortgebracht door onze misbruikte aarde worden verspild en vernietigd. Het betreft een fundamenteel schaamteloze en ziekelijke werkelijkheid die wij met z'n allen de wereld uit kunnen helpen. We kunnen ons tijdelijk troosten met alle hoopgevende initiatieven op het gebied van alternatieven in voedselproductie en -distributie. En met de oplevende aandacht voor afval, verspilling en wereldwijde onrechtvaardigheden.

De conclusie in de film was heel voorzichtig; een klein beetje minder verspilling door consumenten zou al mooi zijn. Maar een structurele verandering is broodnodig. Het bedrijfsleven is nu oppermachtig. Dit gegeven vraagt om overheden die, aangedreven door actieve burgers met het hart op de goede plek, bereid zijn verantwoordelijk beleid door te voeren met mens- en aardevriendelijke regelgeving.

To keep up the spirit: er waren ook positieve bijdragen zoals het inspirerende bewaarsysteem voor verse producten van een Japanse vrouw in Nederland en over Community Supported Agriculture (CSA cooperatives).

Vol verwachting klopt ons hart

Net terug van The Bioneers conferentie in Findhorn (Schotland) is hier heel veel over te vertellen. Door de veelheid aan informatie en overvloed aan inspiratie moet dit nog even bezinken, daarom binnenkort meer hierover. Deze links zijn alvast zeer de moeite waard: http://www.bioneers.org/ en http://www.findhorn.org/.

Wat actueel speelt is dat wij deze maand uitsluitsel verwachten over de subsidieaanvraag Duurzaam Voedsel van het ministerie van (destijds) LNV. Als dit gehonoreerd wordt gaan wij enthousiast van start met de ontwikkeling van de ''Ecowijs' methodiek in samenwerking met Rotterdam Vakmanstad en de Bloemhofschool in Rotterdam. Dit project voegt in bij het al 2 jaar lopende project Fysieke Integriteit en sluit aan op de praktijk van de verse maaltijdvoorziening, de schooltuin en de filosofielessen in de Bloemhofschool. Het geheel wordt door de Erasmus universiteit en het Verweij Jonker Instituut gemonitord en zal resulteren in een Handboek waarmee wij andere scholen kunnen inspireren en begeleiden.

En over 2 weken krijgen wij bericht of wij genomineerd zijn voor het winnen van de Groene Urgentie prijsvraag. Ons project voorziet in het helpen vergroenen van het curriculum van Life College in Schiedam. Als aanloop evenement dat nog dit jaar plaats vindt, organiseren wij een 'groen kerstdiner' met een duurzame culinaire markt. Dit in het verlengde van de vorige week gestarte kookworkshops en de verwachte opbrengst van het uit te voeren onderzoek naar duurzame producten binnen de (lokale) voedselgerelateerde (stage-)bedrijven, uitgevoerd door leerlingen/stagiaires.

Almanak

Afgelopen maandag hebben wij de Almanak Duurzaam Voedsel in ontvangst mogen nemen. Dit product van het ministerie van 'LNV' is een mooie en praktische bundeling van veel initiatieven, gelardeerd met heerlijke recepten. Aan het eind van de middag heb ik van de gelegenheid gebruik gemaakt om afscheid te nemen van het boegbeeld van het ministerie 'voor duurzaam voedsel', minister Verburg. Het is spannend om te gaan ontdekken wat het nieuwe ministerie 'ELI' met en voor de gegeven ontwikkeling gaat doen.

De bijeenkomst had wel dynamischer en interactiever georganiseerd mogen worden, er zijn kansen tot productieve krachtenbundeling blijven liggen. De intentie was er wel, zowel bij de mensen als bij de organisatie, maar het kwam niet helemaal samen. Zelf heeft ondergetekende ook de kans voorbij laten gaan door tijdens deze bijeenkomst van gelijkgestemden de ambitie van stichting K-ETEN niet uit te spreken. Want juist deze mensen kunnen begrijpen dat het naast alle belangrijke initiatieven zaak is om op scholen de voedselcultuur te hervormen.

Het geserveerde voedsel was troostrijk; prachtige producten en een scala aan smaken. De boekpresentatie -'Smaakvrienden'- van Angelique Smeinck was ook erg welkom; gebracht met beweging, getuigend van creativiteit en overlopend van visuele inspiratie. Als we koks in opleiding op deze manier kunnen gaan instrueren werpt dat zeker vruchten af..

Fundament

Kiezen voor de introductie van een verse en duurzame maaltijd op school is een fundamentele zaak.
De impact van deze (voedsel-) cultuurverandering blijft niet beperkt tot een verbetering van gezondheid of milieu. Dat zou op zich al voldoende zijn, maar toch reikt het veel verder. Het geeft vorm aan de fundamenten van de maatschappij van morgen. Hieronder vallen ook de economie en de vorming van de sociaalculturele gemeenschap. Bovendien voorziet het kinderen op individueel niveau van een referentiekader dat van levensbelang is. Het maakt hen zelfredzamer, bewuster, ervaringsdeskundig. Allemaal voorwaarden om zelf verantwoorde keuzes te kunnen maken.
Op de website http://www.k-eten.nl/ (in de prezi presentatie) gaan wij uitgebreid in op alle voordelen die te voorzien zijn, als wij maatschappelijk investeren in een gezonde en duurzame leefstijl op scholen.

En om nog even bij het sociale en culturele aspect stil te staan volgt hier een citaat van Dhr. W. Linnemans, o.m. celbiolooog en expert op het gebied van psychosomatiek (over interactieve relaties tussen lichaam en geest), uit een geschrift over de biologie van complexe systemen. Hierin wordt geschetst dat aandacht voor menselijke interacties en voor natuurlijke ritmen (naast de rol van voeding en nutrienten) vruchtbare wegen opent om gezondheid, ziekte en behandeling te bezien:

"Het activiteitenpatroon gedurende het etmaal is van belang voor het onderling afstemmen van menselijke activiteiten. Als bijvoorbeeld de een slaapt en de ander klaar wakker is, valt er weinig samen te doen. Onderlinge afstemming in welke vorm dan ook zit zeer waarschijnlijk in het fundament van een gemeenschap. Het is daarmee vermoedelijk een grondvoorwaarde voor menselijk welzijn, zowel sociaal, psychisch als lichamelijk (in deze volgorde)".

Dr. Wilbert Linnemans (Human Sense), september 2010

Strategie

Een vers bereide en duurzame maaltijd op school is in onze visie een een strategie. Het impliceert de keuze voor een structurele aanpak en preventieve benadering van maatschappelijke (problematische) thema's.
Vandaag ontvingen wij van een betrokken supporter illustratieve citaten:
"Overgewicht maakt meer slachtoffers en brengt grotere gezondheidskosten met zich mee dan enig andere aandoening."
Bron: ministerie van VWS

"Als doelgroep zijn (V)MBO studenten van groot belang bij de aanpak van overgewicht omdat deze leerlingen meer dan gemiddeld afkomstig zijn uit laag opgeleide gezinnen, vaker kampen met overgewicht, met name in de grote steden voornamelijk allochtoon zijn, er vaak verkeerde voedingsgewoonten op na houden en in het algemeen veel minder aan sport en beweging doen dan leeftijdgenoten op HAVO/VWO scholen.
Overgewicht kost de Nederlandse samenleving twee miljard euro per jaar aan uitgaven voor gezondheidszorg. Dat kan alleen maar meer worden."

Remy Hira Sing, hoogleraar jeugdgezondheidszorg, VU Amsterdam

Beter Eten 2010

Debatterende jongeren geciteerd tijdens onlangs gehouden Beter Eten 2010 evenement in Den Bosch:

"Waar een groot deel van de deelnemers aan het begin nog niet zo goed wist wat ‘duurzaam’ of ‘beter’ voedsel zou moeten betekenen, wisten een aantal anderen met veel voorbeelden uit te leggen waarom zij zoveel mogelijk duurzame keuzes maken in hun voedselaankopen. Langzamerhand kwamen de tongen los en na een uur praten werden de meest interessante vragen gesteld door de jongeren die eerder zelf aangaven nooit na te denken over waar hun voedsel vandaan komt, of hoe het geproduceerd wordt! “We moeten ons verenigen en een tegengeluid geven” werd zelfs geroepen, “om duidelijk te maken dat wij vinden dat de overheid ons goede voorlichting moet geven over wat het verschil is tussen ‘gewone’ producten en de biologische variant.”

Volgens het verslag koppelden de jongeren naar de minister terug dat zij vinden dat de overheid moet zorgen dat alle kinderen les krijgen op een schooltuin en meer leren over eten en smaken, én dat het subsidiëren van de gangbare (industriële) melkproductie echt niet meer kan. Als het aan de jongeren ligt kan dit geld beter besteed worden om de biologische melkveehouderij te stimuleren zodat bio-producten betaalbaarder worden.

Voorlopers

Amerika genereert een aantal inspirerende voorbeelden voor Europa als het gaat om verse en biologische voeding. Denk aan de statements van Michelle Obama en de moestuin die haar ambities illustreert. En aan Alice Waters, eigenaresse van het beroemde restaurant Chez Panisse en oprichtster van de Chez Panisse Foundation, die in Berkeley al 15 jaar werkt aan het voeden en onderwijzen van kinderen via eetbare tuinen en scholen.

In samenwerking met The Center of Ecoliteracy is er veel bereikt en dit wordt gedeeld met de wereld d.m.v. prachtige publicaties. Stichting K-ETEN was in juni te gast bij een door hen georganiseerde seminar gewijd aan de integratie van onderwijs, gezondheid, voeding en duurzaamheid en bezocht o.a. ook The Edible Schoolyard in Berkeley. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen voor deze informatie uit de eerste hand..

Als klap op de vuurpijl volgt hier de link naar de bevlogen speach van Jamie Oliver, die als een vleesgeworden engel Amerika het goede voorbeeld aanreikt. Voor K-ETEN nog een teken dat wij in Nederland in de voorhoede lopen; wie voelt zich betrokken en trekt de kar van verandering met ons mee?

Trend

K-ETEN volgt de trends en analyseert levende tendensen met het oog op de gemene delers (bijvoorbeeld voedsel als communicatiemiddel), om synergie en positieve kruisbestuiving te ondersteunen.

Er is een parallelle ontwikkeling zichtbaar; aangaande een explosieve groei in het aantal buurtmoestuinen en volkstuinen enerzijds en het gegroeide voedselbewusztijn in scholen en instellingen anderzijds. De eerste ontstaan in samenwerking tussen bewoners, woningbouwverenigingen, aanverwante organisaties en beleidsmedewerkers. En er zijn steeds meer scholen die moestuinen aanleggen en natuur- en milieueducatie meer tot leven brengen in en rond schooltuinen; ook weer toegejuichd door (semi-)overheden. Beide bewegingen kunnen naar elkaar toe groeien.

Tegelijkertijd staat de relatie Stad & Land volop in de belangstelling, alsook het bestaan van streekproducten en stadslandbouw. Vele organisaties zoals Boerenstadswens, Eetbaar Rotterdam, NVLV, Netwerk Platteland en internationale initiatieven zijn de moeite van het volgen waard..

SHOKU IKU

Shoku betekent 'voedsel en eetpatroon' en Iku betekent 'educatie'.

In Japan heeft de regering sinds 2005 gekozen voor het integreren van voedselbewustzijn in de educatie van kinderen. Rekening houdend met de werking van het onbewuste en de ontwikkelingsfasen van mensen, bieden zij deze kennis op professionele wijze aan op basisscholen. Op deze manier is deze elementaire kennis gekoppeld aan belevingservaring en wel voor het 12e levensjaar. In de Prezi presentatie van K-ETEN staat een introductie over het achterliggende gedachtegoed en een engelstalig meer inhoudelijk rapport.. http://prezi.com/ouxlucrdh0ie/stichting-k-eten/
(de prezi neemt wat tijd om helemaal te laden en de informatie over Shoku Iku staat helemaal bovenaan, in het midden van het totaalbeeld).

Eten achter de buis op school

Een zorgwekkende ontwikkeling is gaande in de invulling van de lunchpauze op basisscholen. Qua zorg en financiering is het al lang droevig gesteld met de voorzieningen, maar nu denkt men dit op te lossen door de lunchpauze bijna geheel te schrappen en over te gaan tot een continurooster van 8.00-14.00. Een kwartier eten in de klas met de leerkracht en daarna een kwartier luchten, zou moeten volstaan. De onderwijsinspectie is het hier echter niet mee eens en heeft ingegrepen. De pauze moet minimaal 3 kwartier omvatten; de speeltijd is 30 minuten geworden.

Bovendien is men toevallig (?) op het idee gekomen om een digischerm met een speciaal aanbod aan programma's in het leven te roepen, om naar te kijken tijdens het eten!
Beide ontwikkelingen staan op zichzelf; de lengte van de pauze en de schoolvoorzieningen zijn ieder op zich een maatschappelijke discussie waard. Maar aan elkaar gekoppeld is het eind wel snel zoek. Het verbaasd dan ook niet in de kranten terug te lezen dat men al was begonnen met door levensmiddelenindustriëlen gesponsorde schooltelevisie, in enkele scholen..

Om te voorkomen dat schoolbesturen, bedrijfsleven en commerciele buitenschoolse opvangorganisaties de dienst uitmaken, dienen ouders en leerkrachten alert te zijn op de ontwikkelingen en te eisen dat de belangen van kinderen voorop worden gesteld.. Een en ander ligt in elkaars verlengde en de tendens is duidelijk. Deze staat haaks op de tendens die stichting K-ETEN wil bevorderen: meer bewustzijn van = meer aandacht voor voeding en de (gedeelde) maaltijd. Gerichte aandacht op de context van voedsel en ervaringsgerichte kennis is nodig voor en door kinderen. Op voor hen geschikte tijden, want we hebben we het hier nog niet gehad over de invloed van het bioritme op de leerprestaties en het dagelijks welzijn.. Meer info hierover is te lezen in een rapport van het NIZW, genaamd 'Biologisch ritme en schoolprogramma'.

Netwerk (TV)

Heerlijk om te zien, deze met smaak en met elkaar etende kinderen. En blijmakend om te horen dat er steeds meer stemmen opgaan voor een fundamentele mentaliteitsverandering ten aanzien van maaltijdvoorzieningen en geschikte huisvesting voor kinderen. Mede dankzij deze voorlopers in het onderwijs en in het koksambacht zullen steeds meer mensen gaan inzien hoe belangrijk deze zorgverlening is voor de korte en lange termijn, voor ieder kind, gezin en de hele toekomstige samenleving.

Bekijk hier de uitzendingen van het televisieprogramma Netwerk
“Lunchen met gevulde koeken” http://www.netwerk.tv/uitzending/2010-04-14/lunchen-met-gevulde-koeken

“Scholen op de schop!” http://player.omroep.nl/?aflID=11120050

Het filmpje van Tijd voor Eten: http://www.tijdvooreten.nl/36/filmpjes/?SESSID=f961eaa0047bdd0baf367dbd7d18c6ac

NME 2.0

Voorafgaand aan het seminar van Ecoliteracy, was er nog het Congres NME 2.0.
Een geslaagde bijeenkomst voor de genodigden van Natuur & Milieu Educatie; de nationale organisatie achter schooltuinen, kinderboerderijen en.. (http://www.nme.nl/). Een echte aanwinst bleek het boek "Leren van de Natuur' dat werd uitgereikt en ook de schrijvers gaven een lezing. In het boek komt The Center of Ecoliteracy (natuurlijk) ook aan de orde. Een voor ons werk relevant citaat luidt als volgt:

"Een voor de hand liggend startpunt, een lieveling van bijvoorbeeld het Center for Ecoliteracy, is de moestuin van de basisschool. Dit leidt niet zozeer tot verschuivingen als tot het expliciteren van het leerproces, aangezien het wereldbeeld van de leerlingen op deze leeftijd samenhangend(er) is.

Je handen laten wapperen in de schooltuin biedt goede mogelijkheden om te leren over: de omstandigheden waarin planten kunnen groeien; wederzijdse afhankelijkheid van gezonde planten en bodem; insecten en bacterien; de energie geleverd door de zon; de kringloop van voedingsstoffen in levende systemen. Het basisidee is dat we samen met onze leerlingen demonstreren hoe dingen in de natuur werken. Als we de natuur als leermeester willen gebruiken, dan moeten we onze schooltuinen en onze boerderijen (!) expliciet ontwerpen en bediscussieren op basis van verbondenheid, stroming, kringlopen en afval =voedsel."

Wij zijn blij te kunnen constateren dat het NME zich opmaakt voor een geintegreerde aanpak van groen en voedingsonderwijs en dragen hier graag waar mogelijk bij aan deze ontwikkeling.

'Ecological Literacy' in Nederland..

Ons bezoek aan Berkeley in Californie en de seminar die werd gegeven door The Center for Ecoliteracy heeft de aanwezigen (vooral leerkrachten) veel inspiratie en bruikbare instrumenten opgeleverd. Ook de kennis en ervaring van Alice Waters, 'Het Eetbare Schoolerf ' en het werk van de Chez Panisse Foundation voegen waardevolle en bruikbare informatie toe.

Kerngedachte achter de 'ecological literacy' theorie en praktijk is de verbinding van onderwijs met voedsel, gezondheid, cultuur en milieu, door ecologische educatie.
Dit sluit naadloos aan bij de ambities van stichting K-ETEN. Wij streven ernaar dat de jeugd op duurzame wijze wordt verzorgd en onderwezen, als beste garantie op een duurzame samenleving en meest zinvolle investering in de toekomst. Bovendien hebben kinderen recht op contact met natuurlijke voeding en op een ontwikkeling van ecologisch bewustzijn. Zowel op korte als op lange termijn heeft dit een positief effect op ieders individuele welzijn en op het algemene belang!

NB: een verslag van de seminar (10 x A-4 met een dozijn foto's) is te bestellen bij K-ETEN.

Wij vertalen 'ecological literacy' in ecowijs.
Binnenkort volgt hier meer over 'de ecowijze school' en ecowijs als onderwijsmethodiek.. Daarbij komt dan ook de term 'smart by nature' ter sprake, door ons vertaald als natuurlijke intelligentie.

Ecowijs

School is de kweekplaats voor duurzame mensen.