Werkelijkheid, realiteit, feiten en beleving buitelen zo
over elkaar, maar daar gaat het juist om.
Feit is dat de hoofdpersonen van de avond, als vertegenwoordigers van de
wetenschap, het bedrijfsleven en de overheid, werden betiteld als ‘de gouden
driehoek’. Dit begrip blijft bij mij nagalmen en roept een beeld op van een
afgod die met verblindend gouden licht respect afdwingt. Daartegenover de
massa, volgzaam en gedwee.
Ieder gaf op welsprekende wijze uitleg over het nut en de belangrijkheid van hun werk. Deze hoekige eenheid werd wat verzacht door de nuanceringen door ‘de columnist’. Hij bleek het enige houvast voor de aanwezige luisteraars, als spreekbuis voor enkele andere aspecten en zienswijzen over de voedsel- en klimaatproblematiek. Vanuit de zaal der idealisten, onwetenden en ‘apolitieken’ kwamen een paar voorzichtige protestgeluiden en wat opmerkingen die aandacht vroegen voor wat niet ter sprake was gekomen.
Belangrijke delen van de werkelijkheid bleven buiten beschouwing in de oraties/presentaties. Zoals de hoeveelheid voedsel dat word besteed aan veeteelt, het gebrek aan plannen voor vervanging van desastreuze producten zoals palmolie en het gebrek aan aandacht voor de arbeiders of het feit dat er wordt gespeculeerd met voedingsgrondstoffen. Geheel legitiem, immers, de WUR heeft tot taak de techniek en wetenschap vooruit te brengen. En Unilever heeft tot taakplicht de omzet te verdubbelen en doet dit door zich klaar te maken voor een verdubbelde wereldbevolking. En de overheid heeft beide te faciliteren, terwijl zij natuurlijk uit eigenbelang ook de kiesgerechtigde bevolking tevreden moet zien te houden.
Een dubbel belang dus voor de overheid, om ook te zorgen dat de
belangen van de mensen achter ‘de massa of de bevolking’ steeds voorop gesteld worden.
Als volksvertegenwoordigers en bewindslieden in dienst van de natie, hebben zij
het recht en de plicht om een morele visie te hanteren, die het algemeen belang
dient en het individu beschermt tegenover institutioneel eigenbelang. Als tegenwicht ten opzichte van de praktijk waarin het bedrijfsleven mag (moet!?)koersen op eerst en
bovenal winst realiseren (de heersende wereldreligie). En de wetenschap mag en moet de
grenzen eeuwig verleggen; we zien wel waar we uitkomen.
Angst is geen goede raadgever en toch heeft een groot deel van de mensen gekozen voor een regering die het land zogenaamd kan beschermen tegen gevaren van buitenaf. Aan de leiding een partij die het systeem van de vrije markteconomie blijft verheerlijken, met als gevolg een desocialiserende verarmoediging die de mensen dagelijks deprimeert. De prijs voor de fouten die op grote schaal zijn gemaakt wordt steeds weer door de verkeerde mensen betaald. Dezelfde mensen die niet in die gouden driehoek passen. En willen we de planeet ook nog een stem geven, dan is een poligon een passender vorm dan een beperkte driehoek.
Kortom, wat ontbreekt in een discussie over voedselbeleid is
het stil staan bij wat voeding eigenlijk is, wat mensen eigenlijk zijn en wat
de natuur ons aan intrinsiek waardebesef meegeeft. Staan wij boven de natuur?
Is de gouden driehoek verheven boven het werkvolk? Worden zij niet gedragen door
hun volgers, door hun instemming en belastinggeld? Wanneer het zo is dat de
wetenschap en het bedrijfsleven geen moreel kompas hoeven te volgen, dan hebben
wij alleen de overheid om onze ziel en zaligheid aan toe te vertrouwen. In onze
naam zullen zij besluiten nemen die misbruik en uitbuiting van de natuur en
mensen toestaat. Wij staan erbij en kijken ernaar..
Je hoort wel vaker de roep om bezield leiderschap. Dat is niet voor niets. We leven nu in een werkelijkheid waar de ziel maar al te gemakkelijk wordt ingeruild voor aanzien of zelfverrijking. Maar het leidt tot een verarming van een menswaardige invulling van het leven. Met alle pijnlijke gevolgen en kostenposten van dien. Wat is welvaart, wanneer je kijkt naar de prijs die wordt betaald en naar wie die lasten draagt? Het BNP (bruto nationaal product) is ook zo’n drie-eenheid dat een vertekend beeld geeft van de werkelijkheid. Geen enkele bedrijfsbalans mag een dergelijk model hanteren en toch bestaat het dat in het economisch staatsmodel alle kosten worden opgeteld als zijnde baten.
Ik heb sterk de indruk dat de Nederlandse politiek onze ziel verkoopt aan de hoogste bieder. En ik mis een duurzame visie en integraal beleid, gericht op werkelijk algemeen welzijn. De ideeën achter de term ‘business spiritualiteit’ wijzen de weg richting welbegrepen eigenbelang; het eigenbelang dienen met het besef dat dit onderdeel is van het gemeenschappelijk belang. Is het echt zo moeilijk om onze bronnen en inkomsten eerlijk te verdelen? En om de vervuiler te laten betalen? Zo veel gevraagd om te zorgen dat ieder het zijne krijgt en zonder bestaanszorgen kan bijdragen aan het algemeen belang? Zo onmogelijk om waardengedreven onderwijs tot prioriteit te maken, zodat menselijk potentieel kan ontplooien? Om aan de jeugd het goede voorbeeld mee te geven zodat duurzaamheid de norm kan zijn zonder dubbele boodschap? Om met hen de draagkracht en veerkracht van de maatschappij weer van een veelbelovende basis te voorzien? Als het aan de gevestigde orde ligt is het antwoord ja. Het gaat ten slotte om hun bestaansrecht..
Helaas voor degenen die zich in een ivoren toren waanden. Het schudt onder de grondvesten van de status quo en de oude bolwerken brokkelen af. Gebrek aan aanpassingsvermogen, flexibiliteit en een duurzaam waardestelsel. De ooit verworven ‘License to operate’ kan blijkbaar ook weer worden verloren, zoals blijkt uit (niet alleen recente ontwikkelingen in) de wereldgeschiedenis. Dit is gekoppeld aan het actueel ontluikende zelfbewustzijn van zo veel individuen dat het groepen en naties zijn geworden. Die inmiddels de smaak van zelfbeschikking kennen en de macht van energiebundeling hebben ontdekt. Zelfbewuste mensen worden in snel tempo wakker en laten zich gelden. Zij stemmen massaal online met een handtekening en steeds meer in de markt met hun vork. Dat smaakt naar meer.
door: Giovanna Gomersbach
Geen opmerkingen:
Een reactie posten